Spółka jawna – kompleksowy przewodnik po księgowości i podatkach

Title: Spółka jawna – jak prowadzić księgowość i rozliczać podatki? Przewodnik krok po kroku

Data publikacji: 23.02.2025
Data ostatniej aktualizacji: 23.02.2025
Autor: K. Kwiatkowska

Spółka jawna – co warto wiedzieć o księgowości i podatkach?

Spółka jawna to jedna z popularnych form prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Wyróżnia się prostotą organizacyjną i brakiem wymogu posiadania kapitału zakładowego. Jednak prowadzenie księgowości i rozliczanie podatków może budzić wątpliwości wśród przedsiębiorców.

O czym jest ten artykuł?

Jak założyć spółkę jawną?
Jakie są obowiązki księgowe spółki jawnej?
Jak wygląda opodatkowanie spółki jawnej?
Kiedy wymagane jest prowadzenie ksiąg rachunkowych?
Jakie są konsekwencje podatkowe dla wspólników?

Czytaj więcej o spółkach jawnych

Czym jest spółka jawna?

Spółka jawna to osobowa spółka handlowa regulowana przez Kodeks spółek handlowych. Charakteryzuje się tym, że wspólnicy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za jej zobowiązania. Nie posiada osobowości prawnej, ale może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania we własnym imieniu.

Księgowość w spółce jawnej

Spółki jawne mają obowiązek prowadzenia księg rachunkowych, jeśli ich przychody przekraczają 9 218 200 zł (limity na 2025 r.). W przeciwnym wypadku mogą stosować uproszczoną księgowość w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów (KPiR).

Jakie dokumenty należy prowadzić?

Podatkowa księga przychodów i rozchodów (jeśli dopuszczalne)
Pełne księgi rachunkowe (w przypadku przekroczenia limitu przychodów)
Ewidencja VAT (jeśli spółka jest płatnikiem VAT)
Rejestry środków trwałych i amortyzacji
Dokumentacja kadrowa i płacowa (jeśli spółka zatrudnia pracowników)

Podatki w spółce jawnej

Spółka jawna nie jest podatnikiem podatku dochodowego – podatek dochodowy płacą jej wspólnicy. Dochody spółki są dzielone pomiędzy wspólników proporcjonalnie do ich udziałów i podlegają opodatkowaniu w ramach PIT lub CIT, w zależności od formy prawnej wspólnika.

Stawki podatkowe

PIT: 12% lub 32% (skala podatkowa) albo 19% (podatek liniowy)
CIT: 9% (dla małych podatników) lub 19% (dla pozostałych)

Obowiązki księgowe wspólników

Każdy wspólnik spółki jawnej zobowiązany jest do rozliczania podatku dochodowego od swojej części dochodów. Może także podlegać składkom na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Składki ZUS

Wspólnicy płacą składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne jako osoby prowadzące działalność gospodarczą.
Składka zdrowotna wynosi 4,9% dochodu (przy podatku liniowym) lub według trzech progów przy skali podatkowej.

Podsumowanie

Spółka jawna to atrakcyjna forma prowadzenia działalności, która pozwala na uniknięcie podwójnego opodatkowania. Kluczowe jest jednak przestrzeganie wymogów księgowych oraz podatkowych, aby uniknąć problemów z urzędami skarbowymi.